آب آوردن ریه | علت ، علائم و درمان

ریه هم همانند دیگر اعضای بدن از بافت و عضله تشکیل شده است و در خود هزاران رگ خونی و مویرگ دارد.  آب آوردن ریه که در علم پزشکی به آن ادم ریه گفته می شود هم وضعیتی است که در آن، ریه ها پر از مایع می شوند. این عارضه با نان احتناق ریه هم شناخته می شود و افراد زیادی را درگیر می کند. این بیماری زمانی رخ می دهد که بدن برای دریافت اکسیژن کافی بسیار تلاش کند و دچار تنگی نفس در فرد شود. به طور معمول، بین ریه و قفسه سینه، فضایی با نام فضای جنب قرار دارد که داخل آن ترشحاتی وجود دارند که این ترشحات جذب خون می شوند. زمانی که مایع در این ناحیه افزایش پیدا کند، فرد به بیماری ادم ریوی مبتلا می شود. در این زمان وقتی فرد نفس می کشد، در ریه ها جای آن که هوا پر شود مایع پر می شود ادم ریه رخ می دهد. آب آوردن ریه هم یعنی دیگر اکسیژن هوا نمی تواند از ریه ها به خون برسد.
متاسفانه این بیماری خطرناک است و افرادی که سن بالا دارند را با خطر مرگ مواجه می کند. ما در این سری از مقالات به توضیح کامل این بیماری پرداخته ایم. اگر نیاز به مشاوره پزشکی داشتید همین الان با نصب اپلیکیشن ، به یکی از متخصصان ریه تیم درخواست ویزیت آنلاین دهید و در خانه مشاوره آنلاین دریافت کنید. برای داشتن اطلاعات کافی از این بیماری هم تا انتهای همین مطلب ما را همراهی کنید.

آب آوردن ریه چیست ؟

همانگونه که در ابتدای متن به آن اشاره کردیم زمانی که ریه ها مملو از مایع شوند دیگر قادر نیستند اکسیژن را وارد جریان خون کنند. در این زمان بدن تلاش می کند تا اکسیژن کافی دریافت کند اما بیمار به این دلیل که ریه هایش توسط مایعات مسدود شده است دچار تنگی نفس می شود و بدن را از دریافت اکسیژن کافی محروم می سازد. لازم به ذکر است که آب آوردن ریه همیشه به دلیل مشکلات ریه نبوده و به عوامل دیگری هم بستگی دارد که در ادامه به هر کدام از آنها اشاره خواهیم کرد.

علت آب آوردن ریه

احتناق ریه دلایل گوناگونی دارد که به هر کدام از این دلایل جداگانه خواهیم پرداخت.
یکی از شایع ‌ترین دلایل آب آوردن ریه، بیماری های مربوط به قلب است. آب آوردن ریه در این حالت هنگامی اتفاق می‌افتد که بروز یک مشکل اساسی در قلب باعث افزایش فشار در قسمت چپ قلب شود. فشار زیاد از طریق عروق ریوی به مویرگ ‌های کیسه‌های آلوئول منتقل می ‌شود و به دلیل بالا رفتن فشار مویرگ‌های ریوی، مایعات از مویرگ‌ها به فضای درون آلوئول نشت می‌کند و آب آوردن ریه اتفاق می‌افتد. تقریباً هر نوع بیماری قلبی درنهایت می‌تواند منجر به بالا رفتن فشار سمت چپ قلب و در نهایت آب آوردن ریه شود.

شایع ‌ترین بیماری ‌های قلبی که باعث آب آوردن ریه می‌شوند:

• بیماری عروق کرونری  (CAD)
• نارسایی قلبی. نارسایی قلب هم زمانی اتفاق می افتد که قلب فرد نتواند خون را به سراسر بدن پمپاژ کند. همن فشار پمپاژ نشدن خون بر روی قلب باعث ایجاد فشار در رگ های کوچک ریه و نشت مایع از رگ ها به داخل ریه می شود. در بدن سالم، ریه ها وظیفه دارند اکسیژنی که از هوا تنفس می کنید، وارد جریان خون کنند اما زمانی که ریه ها از مایع مملو باشند، دیگر ریه ها قادر نیستند اکسیژن را به خون برسانند. به همین دلیل بدن از اکسیژن محروم می شود.
• بیماری دریچه قلب به‌خصوص بیماری تنگی خفیف دریچه میترال، نارسایی دریچه میترال، نارسائی سرخرگ آئورت
• فشارخون بالا

برخی مشکلات پزشکی دیگری هم وجود دارند که ممکن است در نتیجه آن ‌ها،  کیسه ‌های هوای آلوئول مملو تز مایعات شوند. این عارضه زمانی رخ دهد که مویرگ ‌های درون ریه آسیب ببینند و درنتیجه دچار نشتی شوند.
سندروم دشواری حاد تنفسی هم از شایع ترین دلایل آب آوردن ریه است که با التهاب ریه ‌ها ایجاد می‌شود. التهاب ریه به دیواره ‌های آلوئول ‌ها آسیب می‌رساند . به همین دلیل تجمع مایعات در ریه ها رخ می دهد و فرد را درگیر می کند. این عارضه به‌طور معمول در بیماران دچار وضعیت بحرانی دیده می‌شود و ممکن است در اثر عفونت، شوک، آسیب و چند بیماری دیگر در افراد ایجاد شود.
متاسفانه ویروس کووید 19 هم علائم و عوارض زیادی دارد و مشخص شده است که ویروس کرونا باعث آب آوردن ریه می شود.

از دیگر دلایل آب آوردن ریه می توان به بیماری های زیر اشاره کرد:

• آمبولی ریوی
• ارتفاع زدگی
• مصرف مواد مخدر به خصوص هروئین و کوکائین
• تنفس سموم
• نارسایی کلیه
• وضعیت نزدیک به غرق شدن
• مشکلات عصبی چون آسیب مغزی
• استعمال دخانیات
• عفونت های ویروسی

علت آب آوردن ریه در افراد مسن

• حمله قلبی یا سایر بیماری های قلبی
• تنگ شدن و یا آسیب دیدن دریچه های قلبی
• فشار خون ناگهانی
• ذات الریه
• نارسایی کلیه
• آسیب ریه ناشی از عفونت شدید

علائم آب آوردن ریه

علائم آب آوردن ریه با توجه به علتی که دارد به طور ناگهانی و یا با گذشت زمان نمایان می شود. همچنین علائم آب آوردن ریه می تواند در مرحله حاد یا مزمن تفاوت داشته باشد که ما علائم هر دو مرحله را عنوان می کنیم.

علائم در مرحله حاد بیماری

• احساس خفگی
• مشکل تنفسی خصوصا در زمان خواب
• تنگی شدید تنفس
• خس خس سینه یا تند نفس کشیدن
• کبودی پوست
• تغییر رنگ لب به رنگ آبی و یا بنفش
• سرد بودن پوست و اندام خارجی
• تپش قلب
• سرفه های خلط دار
• اضطراب و بی قراری

علائم در مرحله مزمن بیماری

• مشکل در تنفس در زمان صحبت
• خس خس سینه
• افزایش سریع وزن
• متورم شدن پا، مچ پا و ساق پا
• خستگی شدید حتی بدون داشتن فعالیت
• تنگی نفس بیش از حد
• تنفس سخت همراه با فشار

علائم آب آوردن ریه ناشی از قرارگیری در ارتفاع یا عدم دریافت اکسیژن کافی در هوا:

• تب
• سر درد
• سرفه کردن
• ضربان قلب نا منظم و سریع
• تنگی نفس بعد از ورزش و در هنگام استراحت
• مشکل در راه رفتن خصوصا در سر بالایی و روی سطوح صاف

بسیار مهم است که اگر این علائم بدتر شدند، باید هر چه سریع تر از اورژانس کمک دریافت کنید.

اگر هر کدام از این علائم را هم تجریه کردید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید:

1. اضطراب
2. ورم پا
3. خس خس سینه
4. مشکل تنفس با تعریق زیاد
5. تپش قلب
6. تنگی نفس، به ویژه پس از فعالیت یا در حالت دراز کشید
7. در زمان فعالیت بیش از حد معمول مشکلات تنفسی داشتن
8. احساس خفگی
9. افزایش وزن سریع
10. احساس سبکی سر، سر گیجه، ضعف یا عرق کردن که می تواند نشانه افت فشار خون باشد.

آیا آب آوردن ریه خطرناک است ؟

متاسفانه این بیماری خطرناک است و افرادی که سن بالا دارند را با خطر مرگ مواجه می کند.

تشخیص آب آوردن ریه

برای تشخیص آب آوردن ریه، پزشک متخصص به دنبال مایع در ریه ‌ها یا علائم ناشی از آن می گردد. در ابتدا یک معاینه فیزیکی اولیه انجام می‌دهد و با  استقاده از گوشی پزشکی به ریه‌های بیمار ا گوش می‌دهد تا بتوانید موارد زیر را بررسی کند:

• افزایش ضربان قلب
• تنفس سریع و پی در پی
• هر صدای غیر طبیعی قلب
• صدای تق تق از ریه

همچنین پزشک به ناحیه گردن برای تجمع مایعات، پاها و شکم برای علائم احتمالی مانند تورم و رنگ پریدگی نگاه می کند. سپس سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و اگر اطمنیان حاصل کند که فرد به این بیماری مبتلا شده است چند آزمایش درخواست می کند. آزمایشاتی که برای تشخیص ادم ریه توسط پزشک انجام می شود عبارتند از:

1. شمارش کامل سلول‌ های خون
2. اشعه ایکس قفسه سینه برای دیدن مایع
3. آزمایش خون برای بررسی سطح اکسیژن
4. اکوکاردیوگرام یا سونوگرافی برای بررسی فعالیت غیر طبیعی قلب
5. نوار قلب (ECG) برای بررسی مشکلات ریتم قلب یا علائم حمله قلب

درمان آب آوردن ریه چیست ؟

احتناق ریه یک بیماری بسیار جدی و گاها خطرناک است و به درمان خیلی سریع نیاز دارد. در مرحله اول درمان اکسیژن استفاده می شود و بعد از اینکه پزشک به درستی این بیماری را با توجه به علت تشخیص داد، درمان مناسب را پیش می گیرد. با توجه به بیماری و علت آن، پزشک از این موارد کمک می گیرد:

1. کاهنده های پیش بار که کمک می کند فشار مایعات به قلب و ریه و کاهش پیدا کند. همچنین استفاده از داروهای ادرار آور که این فشار را با ادرار کردن بیمار کاهش دهد.
2. کاهنده های پس بار که داروهایی هستند تا عروق خونی بیمار را متسع کنند و فشار را از روی قلب بیمار بردارند.
3. داروهای قلبی که باعث می شوند تپش قلب کنترل شود و فشار بالای خون بیمار کاهش پیدا کند.
4. استفاده از کاتتر ساکشن کوچک که برای کمک به خارج کردن مایعات ریه استفاده می شود.
5. مورفین هم برای کاهش اضطراب و تنگی نفس به بیمار داده می شود که البته چون خطرات زیادی به همراه دارد کمتر پیش می آید که پزشکی از مورفین استفاده کند.

در سایر موارد آب آوردن ریه ، ممکن است فرد برای درمان  به تنفس کمکی نیاز داشته باشد. در این حالت یک دستگاه اکسیژن را تحت فشار برای کمک به ورود هوای بیشتر به ریه ‌های بیمار می رسانند. همچنین ممکن است پزشک نیاز داشته باشد که یک لوله داخل تراشه یا لوله تنفسی را در گلو قرار دهد و از تهویه مکانیکی استفاده کند .

درمان خانگی آب آوردن ریه

جدا از درمان های پزشکی، برخی درمان های خانگی هم می توانند برای پیشگیری و درمان موثر واقع شوند مانند :

1. مصرف سیر. سیر نه تنها در رژیم غذایی فواید بسیاری دارد بلکه با افزودن آن به رژیم غذایی می توان از احتناق ریه پیشگیری هم کرد. سیر حاوی ترکیبات گوگرد دار است که این ترکیبات دارای خواص ضد التهابی هستند و سیر و ترکیبات موجود در آن، به حمایت از سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. همچنین سیر برای بهبود برخی عفونت‌های قفسه سینه بسیار کمک‌کننده است.
2. زنجبیل از معروف ترین ریشه ‌های شفا دهنده‌ در کره زمین است. به همین دلیل شما می‌توانید از زنجبیل به دلیل خواص ضد التهابی که دارد، برای درمان علائم پلوریت استفاده کنید.  زنجبیل به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند و در بهبود عوامل بیماری ‌زای تنفسی مؤثر است.
3. عسل همیشه مانند یک ضدالتهاب عمل می‌کند. به همین دلیل یکی از مؤثرترین راه‌ها، مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری عسل است که می ‌توانید آن را به مقداری چای گیاهی اضافه کنید.
4. زردچوبه یک ادویه و ضدالتهاب قوی بوده و خاصیت ضد باکتری و ضد درد نیز دارد. زردچوبه مانند عسل، می‌تواند به کاهش پروستاگلاندین کمک کند و برای بهبود عفونت ریه موثر باشد.

پیشگیری از آب آوردن ریه

شاید هیچ روشی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری وجود نداشته باشد اما با رعایت یک سری اصول می توان تا حدودی از این عارضه جلوگیری کرد.

• خودتان را در برابر ذات ‌الریه واکسینه کنید.
• واکسن آنفلوانزا بزنید مخصوصا اگر مشکلات قلبی دارید یا سنتان بالا رفته است.
• مصرف داروهای ادرار آور را پس از ابتلا به این بیماری ادامه دهید تا از عود کردن آن جلوگیری کنید.
• از استعمال دخانیات یا مواد مخدر به‌ شدت پرهیز کنید.
• ورزش کنید.
• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• وزن خود را متعادل نگه ‌دارید.

رژیم غذایی اصولی و سالم باعث سالم ماندن ریه ‌ها و قلب و عروق شود. پس پیشنهاد می کنیم برنامه غذایی تحت نظر متخصص تغذیه بردارید که برای داشتن این برنامه می توانید با نصب اپلیکیشن ، از بهترین متخصصان تغذیه برنامه درست و اصولی به صورت آنلاین دریافت کنید.