شیرین کننده های بدون قند (NSS) به عنوان جایگزین های کم یا بدون کالری برای قندهای آزاد به بازار عرضه می شوند که به کاهش وزن و کنترل گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت کمک می کنند. فایل | اعتبار عکس: هندو
داستان تا اینجا: سازمان جهانی بهداشت (WHO) دستورالعمل‌های جدیدی را در 15 می صادر کرد که در آن توصیه می‌کند از شیرین‌کننده‌های غیر قندی (NSS) مانند آسپارتام، ساخارین، استویا و سایر مشتقات به‌عنوان جایگزینی «سالم» برای شکر استفاده نکنید. در دستورالعملی که WHO آن را “مشروط” می نامد، پیشنهاد کرده است که شیرین کننده های غیر قندی نباید به عنوان وسیله ای برای دستیابی به کنترل وزن یا کاهش خطر بیماری های غیرواگیر مرتبط با رژیم غذایی استفاده شوند. توجه به NSS پس از سال 2015 تشدید شد، زمانی که WHO اعلام کرد مصرف زیاد قندهای آزاد با افزایش وزن و چاقی مرتبط است و باعث شد مصرف کنندگان به NSS به عنوان جایگزین روی آورند.
شیرین کننده های غیر قندی چیست؟
شیرین کننده های بدون قند (NSS) به عنوان جایگزین های کم یا بدون کالری برای قندهای آزاد به بازار عرضه می شوند که به کاهش وزن و کنترل گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت کمک می کنند. دسته‌های NSS که توسط WHO مورد مطالعه قرار گرفته‌اند شامل آسه سولفام K، آسپارتام، آدوانتام، سیکلامات‌ها، نئوتام، ساخارین، سوکرالوز، استویا و مشتقات استویا هستند.
آسپارتام معمولاً برای شیرین کردن کولاهای رژیمی که ادعا می کنند “بدون قند، بدون کالری” استفاده می شود. به عنوان مثال، ساخارین برای شیرین کردن چای یا قهوه استفاده می شود.
WHO چگونه یافته های خود را به نتیجه رساند؟
WHO در مجموع 283 مطالعه را در مورد دریافت NSS در بزرگسالان و کودکان تجزیه و تحلیل کرد. این شامل مطالعاتی بود که مصرف NSS را با مصرف نکردن یا مصرف NSS کمتر و همچنین کارآزمایی‌هایی را که مداخله را با هر نوع قند، دارونما، آب ساده یا بدون مداخله مقایسه کردند، مقایسه کردند. مقاله «اثرات بهداشتی استفاده از شیرین‌کننده‌های غیر قندی» نوشته ماگالی ریوس لیوراز و جیسون مونتز، بیان می‌کند که شامل مطالعاتی نیست که فقط یک یا چند NSS را با یکدیگر مقایسه کند، بدون اینکه آنها را با قند، دارونما، آب ساده یا بدون مداخله. نتیجه کارآزمایی‌ها این بود که WHO خاطرنشان کرد که «دریافت بیشتر» NSS با افزایش 76 درصدی خطر چاقی و 0.14 کیلوگرم بر متر مربع افزایش در BMI (شاخص توده بدن) مرتبط است. در تجزیه و تحلیل نهایی، هیچ شواهدی مبنی بر سود طولانی مدت در کاهش چربی بدن در بزرگسالان و کودکان یافت نشد. این سازمان هشدار داد که استفاده طولانی مدت از NSS می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری های قلبی عروقی، بیماری مزمن کلیوی و سرطان شود.
همچنین بخوانید | شیرین کننده مصنوعی برای کودکان و زنان باردار نیست
دکتر امبریش میتال، رئیس و رئیس بخش غدد درون ریز و دیابت بیمارستان Max Healthcare، می گوید که ما به مطالعات بیشتری نیاز داریم زیرا در حال حاضر شواهد مورد مطالعه WHO در مورد NSS به دو دسته با قطعیت متوسط، کم یا بسیار کم طبقه بندی شده است. اطمینان متوسط نشان می دهد که WHO نسبت به خطرات اطمینان متوسطی دارد و احتمالاً اثر واقعی نزدیک به تخمین است، اما این احتمال وجود دارد که تفاوت اساسی داشته باشد. WHO گفته است که این دستورالعمل برای افراد مبتلا به دیابت و برای دوزهایی که با نسخه در مقادیر کم مصرف می شوند، اعمال نمی شود. دکتر میتال می گوید این دستورالعمل ها به ویژه برای جلوگیری از مصرف بی رویه محصولات شیرین شده مصنوعی مانند شکلات ها و کولاها صادر شده است، زیرا مصرف کنندگان با این تصور که ممکن است بهتر از محصولات قندی باشند، تمایل زیادی به مصرف این محصولات دارند.
چه نگرانی هایی وجود دارد؟
کارشناسان بهداشت خاطرنشان می‌کنند که هند باید اقدامات لازم را برای راهنمایی افراد در مورد NSS انجام دهد، زیرا طبق دور پنجم بررسی ملی سلامت خانواده که بین سال‌های 2019 و 2021 انجام شد، از هر 9 زن و یک مرد یک نفر چاق است. افراد چاق بیشتر مستعد ابتلا هستند. از دیابت بر اساس داده های سازمان جهانی بهداشت، تخمین زده می شود که 25 میلیون نفر در هند با پیش دیابت زندگی می کنند.
دو یا سه دهه پیش، دکتر میتال می گوید که او هرگز دیابت نوع 2 مرتبط با سبک زندگی را در یک جوان 20 ساله یا 25 ساله تشخیص نداد. “این تغییر کرده است. اکنون به ازای هر سه بیمار جوانی که نوع یک (دیابتی در بدو تولد به دلیل عوامل ژنتیکی) هستند، یک بیمار زیر 25 سال دارم که به دلایل سبک زندگی و رژیم غذایی مبتلا به دیابت است. او هشدار می دهد، افرادی که در سال های نوجوانی چاق هستند و در دهه بیست سالگی دیابت دارند، در دهه سی و چهل سالگی شانس بیشتری برای ابتلا به حمله قلبی دارند.
یکی از بازیگران صنایع غذایی که شیرین کننده های مصنوعی را به بستنی هایی که این شرکت می فروشد اضافه می کند، می گوید: «برای ما، تولید محصولاتی که قند افزوده ندارند اما طعمی شیرین با طعمی مشابه دارند، اولویت دارد.» دکتر میثال اشاره می کند که شیرین کننده های مصنوعی بر روده و استخوان ها اثر می گذارند و باعث نفخ می شوند. من بیماران جوانی را می شناسم که حداقل 6 کولای رژیمی در روز مصرف می کنند. این باید محدود شود.»
توصیه های تغذیه ای WHO چیست؟
WHO می‌گوید هنگام بررسی مطالعات کاهش وزن که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند، مشاهده نقش شیرین‌کننده‌ها در جداسازی دشوار است، بنابراین توجه به این نکته مهم است که کیفیت (پروفایل تغذیه‌ای) و کمیت رژیم غذایی نیز در این ماتریس بسیار مهم است. WHO می گوید: «به سادگی جایگزین کردن قندهای آزاد در رژیم غذایی با NSS به این معنی است که کیفیت کلی رژیم تا حد زیادی تحت تأثیر قرار نمی گیرد، زیرا قندهای آزاد اغلب در غذاها و نوشیدنی های بسیار فرآوری شده با مشخصات غذایی نامطلوب یافت می شوند. در عوض توصیه می‌کند غذاهای جایگزینی داشته باشید که کمترین فرآوری‌شده، غذاها و نوشیدنی‌های شیرین‌نشده را دارند. در حین تجزیه و تحلیل مطالعات، WHO دریافته است که کاهش وزن در افراد خاص را نمی توان به طور کامل به تغییر از قندها به NSS نسبت داد، زیرا به کاهش اندازه وعده یا دریافت انرژی از غذا نیز بستگی دارد.
بعد چه اتفاقی می افتد؟
کارشناسان می گویند دستورالعمل مشروط WHO به گونه ای است که کمتر مطمئن است که پیامدهای مطلوب اجرای این توصیه بیشتر از پیامدهای نامطلوب باشد. این بدان معناست که وزارت بهداشت باید قبل از اینکه تصمیم بگیرد این توصیه مشروط را به عنوان یک سیاست ملی اتخاذ کند، بحث‌هایی را بین سیاست‌گذاران آغاز کند.
WHO توصیه می کند که با کمک این راهنما باید تلاش هایی با تمرکز بر جوانان برای اصلاح ترجیحات طعمی و رفتارهای غذایی انجام شود. همچنین گفته شده است که آب آشامیدنی به عنوان جایگزین ترجیحی برای نوشیدنی هایی که با NSS شیرین شده اند و به عنوان یک حالت هیدراتاسیون باید گنجانده شود.
این راهنمایی برای پزشکان مفید است تا بیماران ما را به کاهش مصرف نوشیدنی‌های NSS به عنوان مواد غذایی و کنترل اندازه وعده‌های غذایی راهنمایی کنند. دکتر میتال می‌گوید اکنون می‌توانیم در پیام‌های خود مطمئن‌تر باشیم.